Foto door Marjorie Noë

Honderden start-ups zien jaarlijks het levenslicht. Veel daarvan groeien op tot een stabiele onderneming, sommige stranden vroegtijdig, een heel klein deel verovert de wereld. Wie zijn die starters, wat willen ze, wat doen en laten ze ervoor, waar willen ze heen? Start Me Up duikt in een wereld vol beloften, onzekerheid, doorzettingskracht, visie en hard werken.

UniekGezond

Wie: Tamar van der Veen, sportkundige en psycholoog
Wat: programma dat sport inzet als middel om de gezondheid van mensen met een verstandelijke beperking te verbeteren
Waar: Groningen
Waarom: vanwege eigen ervaringen en de wil om mensen te helpen
Wanneer: sinds 2020
Hoe: via VentureLab, dankzij netwerk, met behulp van sportschool, met door zus ontstoken drive

Ze kan niet zo goed stil zitten. Tamar van der Veen (23) beweegt zoveel mogelijk. In de sportschool, op de fiets, op het voetbalveld, waar haar cliënten haar maar brengen. UniekGezond heet haar prille onderneming. Onder die naam geeft ze individuele sport- en beweegcoaching aan mensen met een verstandelijke beperking. ,,Die groep wordt niet goed bediend, terwijl werken aan gezondheid daar vaak extra belangrijk is.’’

Dat weet Tamar als geen ander. Haar oudere zus heeft een verstandelijke beperking, dus ze zag van dichtbij dat het aanbod niet goed genoeg is. ,,Binnen zorginstellingen bestaan meestal wel sportlessen. Dat is heel fijn, maar het gaat om grote groepen waarin individuele sportbegeleiding amper mogelijk is. Daar is sporten vaak een doel, niet een middel om gezonder te worden. Voor mijn zus wilden wij wat anders, meer gericht op contact en algehele gezondheid, maar dat is er niet of nauwelijks. Bij haar zorginstelling in Dwingeloo hebben we haar meer begeleiding gegeven, met de focus op sporten. Ze is er 20 kilo door afgevallen.’’Steeds bewuster

Als dat voor haar zus kan, dan moet het voor meer mensen zoals zij kunnen, dacht Tamar. En dat doet ze nu ook. UniekGezond haalt cliënten van huis op, neemt ze mee naar de meest geschikte plek om te sporten en te praten, en brengt ze weer thuis. ,,Meestal op de fiets, soms lopend. Een beetje afhankelijk van waar we heen gaan. Een van mijn cliënten, een jongen, wil eigenlijk vooral voetballen. Dus dan gaan we naar een voetbalveld. Anderen willen liever naar een gym, dan doen we dat.’’

Het is meer dan alleen samen sporten. Tamar heeft goed contact met haar cliënten, praat met ze over hoe het gaat, over eten, drinken, gezondheid. ,,Dat werkt. Ze zijn er steeds bewuster mee bezig. Ook omdat ik tabelletjes maak waarop ze zien dat ze conditioneel vooruit gaan, dat ze kilo’s verliezen of wat ook maar ons doel is.’’

Wie de doopceel van de uit Meppel afkomstige ondernemer zou lichten, ziet dat ze nergens anders dan hier had kunnen terechtkomen. Ze deed de minor toegepaste psychologie en studeerde sportkunde, en verenigt de kennis uit die studies nu. Ze werd ook reisleider bij groepsreizen voor mensen met een verstandelijke beperking. Veel eerder al in haar leven vond ze dit pad. ,,Ja, dat is zeker dankzij mijn zus. Je zou haar best de geestelijk moeder van UniekGezond kunnen noemen.’’

Al op jonge leeftijd volgde Tamar cursussen over de omgang met mensen met een verstandelijke beperking. ,,Nee, dat moest niet. Ik wilde dat zelf. Je wilt gewoon weten op welke manier je het beste met je oudere zus kunt omgaan. Afgezien daarvan ben ik er ook gewoon mee opgegroeid natuurlijk, met de speciale aspecten daarvan. Het heeft alle keuzes op het gebied van school en werk eigenlijk bepaald. Op het hbo wist ik zeker dat ik er meer mee wilde doen, met deze doelgroep.’’

Ze studeerde af op een van de lastigere vraagstukken rond dit thema: hoe regelen we de financiering? ,,Dat is moeilijk, want de cliënten vallen onder verschillende financiële systemen en hebben met gemeentelijk beleid te maken, dat overal anders is. Meestal hebben ze een Wajong-uitkering, maar hebben ze ook een hulpvraag waaraan een WLZ (Wet Langdurige Zorg) of een WMO (Wet Maatschappelijke Ondersteuning) wordt gekoppeld, bijvoorbeeld in de vorm van een pgb (persoonsgebonden budget). Allemaal afkortingen en regelingen. Word daar maar eens wijs uit.’’

Het kan. Vooral omdat UniekGezond sport beschouwd als middel om gezonder te worden, kan het pgb worden ingezet. ,,Een voorbeeld? Ik begeleid een jongen met autisme die meer zelfvertrouwen zoekt. Dat doe ik door middel van sport. We gaan bijvoorbeeld basketballen en klimmen. Je ziet hem vooruitgaan. Op die manier krijgt hij toch een zorglabel en is er weer meer mogelijk.’’

Concept verder uitbouwen

Om ouders een lichtend pad te geven door het woud aan regels en regelingen, besloot Tamar zich in de laatste fase van haar studie te storten op geautomatiseerde hulp. ,,Met Google Forms. Mijn doel is dat ouders op mijn formulier invullen wat ze zoeken en de antwoorden meteen krijgen, dat precies uitgelegd wordt wat ze moeten doen om hun kind aan het sporten te krijgen.’’

Om dat ingewikkelde streven verder uit te werken, sloot ze zich aan bij VentureLab. ,,Daar heb ik veel geleerd, echt een mooie tijd. Ik kwam er ook tot de conclusie dat ik me vooral wil bezighouden met sport en contact met mensen, niet met de IT-oplossing die ik had bedacht. Dus we kijken nu of dat deel door iemand anders kan worden overgenomen. Ik blijf ervan overtuigd dat het een fantastisch instrument zou zijn.’’

Tamar van der Veen wil mensen helpen. Zoveel mogelijk. ,,Ik ben eigenlijk nog maar net begonnen, maar ga dit concept zonder meer verder uitbouwen. Over een jaar of vijf? Dan heb ik heel Nederland laten zien hoe belangrijk sport en gezondheid zijn, specifiek voor de doelgroep waarvoor ik werk. Ik zie voor me dat er dan een platform is waar instructeurs zoals ik zich kunnen aansluiten en verstandelijk beperkte mensen helpen op de manier die UniekGezond al neerzet.’’ Ze werkt er hard aan. ,,Volgens mij is er maar één manier nu om te groeien en meer impact te hebben: ik moet op het vizier komen van gemeenten. Zij moeten mij opnemen in de lijst met goedgekeurde zorgaanbieders. Als dat lukt, breidt het zich snel als een olievlek uit.’’

Lees hier vorige afleveringen van Start Me Up