Foto door Jilmer Postma

BD Kiestra in Drachten houdt zich bezig met het automatiseren van laboratoriumprocessen rondom onderzoek naar bacteriën. Belangrijk werk, belangrijker dan je denkt, maar toch kennen weinig mensen in het Noorden het bedrijf. Hoe komt dat? En wat doen ze daar eigenlijk de hele dag op het bedrijventerrein aan de rand van Drachten?

Misschien is jouw bloed weleens geprikt of heb je een urinemonster moeten afgeven. Daarbij viel het je waarschijnlijk niet op, maar je had op de medische benodigdheden (de injectiespuit, bijvoorbeeld) de letters BD kunnen tegenkomen, de afkorting voor het Amerikaanse bedrijf Becton Dickinson. Je hebt vaker te maken met de producten van BD dan je denkt.

Nederlandse tak van BD in Drachten is gespecialiseerd in bacteriën

BD is een grootleverancier van medische hulpmiddelen. Je ziet de verbruiksartikelen van het Amerikaanse bedrijf in ziekenhuizen overal ter wereld. Een Nederlandse tak van BD zetelt in Drachten: BD Kiestra, gespecialiseerd in bacteriën en het automatiseren van laboratoriumwerk.

Kort gezegd zorgt BD Kiestra ervoor dat bepaalde processen in laboratoria snel en efficiënt verlopen. ,,Dat doe je door te automatiseren”, vertelt Joost Zeilstra, directeur R&D bij BD Kiestra. ,,Voor al het werk dat moeilijk en complex is wil je een robot gebruiken. Dát is automatisering.”

Die robots en machines bouwt BD Kiestra voor onderzoek naar bacteriën. Stel: je hebt een blaasontsteking waarvan het vermoeden is dat deze wordt veroorzaakt door een bacterie. Je levert daarom een urinemonster in voor onderzoek. Het monster wordt vervolgens uitgestreken op een voedingsbodem, een tijdje in een warme omgeving gezet en voilà: er zit een bacteriekolonie op de voedingsbodem. Daaruit kan worden afgelezen welke bacterie het is en welke behandeling derhalve nodig is. Maar het probleem is: dit is een tijdrovend en arbeidsintensief klusje. BD Kiestra zorgt ervoor dat dit proces snel en efficiënt kan, en met minder mankracht.

Robotmatige verwerking scheelt tijd en dus mensenlevens

Bij de R&D-afdeling van BD Kiestra is te zien hoe dat werkt. Er staan grote, witte apparaten, verbonden met een lopendebandsysteem. Het eerste apparaat pakt een monster van een patiënt en strijkt het uit over een voedingsbodem. De lopende band verplaatst het naar een incubatiekast. ,,Daar is het 37 graden, dan groeit het lekker”, vertelt Zeilstra. ,,Om de paar uur wordt er een foto genomen. Aan de hand van de beelden kun je aan bijvoorbeeld de groeisnelheid en de kleur zien wat voor bacterie het waarschijnlijk is.”

Via de apparaten en de lopende band gaat het sneller dan wanneer een laborant alles handmatig zou moeten doen. En dat is precies de bedoeling van BD Kiestra. ,,Deze machine kan een impact maken op mensenlevens”, zegt Zeilstra trots. ,, Als iemand bijvoorbeeld sepsis heeft (een heftige lichamelijke reactie op bijvoorbeeld een bacterie – red.) dan moet je er snel bij zijn. Dankzij een dergelijk systeem kunnen onderzoeksresultaten snel binnen zijn en kun je snel met de behandeling starten.”

Familiebedrijf van uitvinder Philippus Kiestra groeide flink na Amerikaanse overname in 2012

Kiestra is van origine een familiebedrijf, toen ook al gevestigd in Drachten. ,,Philippus Kiestra is er ooit mee begonnen”, vertelt Peter de Haan, plantmanager bij BD Kiestra. ,,Hij was een uitvinder die zich bezighield met automatisering. Op een gegeven moment werd BD geïnteresseerd in laboratoriumautomatisering, vooral om de concurrentie voor te blijven. Daarom werd Kiestra overgenomen door het Amerikaanse bedrijf. Dat was in 2012. ,,Daarna groeide het hard”, vervolgt De Haan. ,,Het begon met een man of vijftig aan personeel. Nu werken hier 280 mensen. Er is flink geïnvesteerd.”

De techniek van BD Kiestra zorgt dus voor meer snelheid en gemak, maar een complete laboratoriumoplossing is niet goedkoop. De meeste klanten bestaan dan ook uit ziekenhuizen en grote laboratoria. BD Kiestra is er nu op gericht om modulaire oplossingen te ontwikkelen. Deze bieden meer flexibiliteit en daarmee kunnen ook aan kleinere laboratoria passende systemen aangeboden worden. Ook bieden modulaire oplossingen laboratoria de kans om hun systeem stap voor stap te laten meegroeien in hun behoefte.

In het Innovatiecluster Drachten werkt BD Kiestra onder anderen samen met het onderwijs

BD Kiestra is aangesloten bij het Innovatiecluster Drachten. Dat geeft mogelijkheden voor samenwerking met zowel onderwijsinstellingen als andere bedrijven. ,,Studenten laten we werkervaring opdoen. En ze denken vaak lekker out of the box, dat komt ons van pas”, legt Zeilstra uit.

Daarnaast helpt het cluster met het bekender maken van BD Kiestra in Noord-Nederland. ,,Want dat is een beetje ons probleem, we zijn niet heel bekend in de regio. Terwijl je dat wel nodig hebt; je wilt mensen trekken, personeel werven. We hebben bij BD Kiestra veel te bieden: de kans om impact te maken op de gezondheidszorg in de wereld, veel mogelijkheden om jezelf te ontwikkelen en door te groeien, een leuke, flexibele en internationale werkomgeving. Als mensen niet weten wat voor mogelijkheden er in het Noorden zijn, vertrekken ze naar het Zuiden. Dat is zonde, want we hebben ze hier keihard nodig.”

En dat terwijl het Noorden prachtig is om te werken én om te wonen. Dat vindt althans Peter de Haan, die vorig jaar vanuit regio Eindhoven naar het Noorden kwam. ,,De work-lifebalance is hier veel beter. Rondom Eindhoven wonen een half miljoen mensen bij elkaar, dat merk je wel. Dan loopt aan het eind van de dag ASML leeg, met 17.000 man. Nou, dan kom je zelf nooit meer uit die regio. Dan is het hier een stuk rustiger.”

,,Ja, maar jij woont dan ook in Warten, dat is wel het ultieme rustpunt!”, roept Zeilstra lachend.

,,Dat is ook wel zo, rustiger kan ook niet”, geeft De Haan glimlachend toe.