Foto door Jaspar Moulijn

Slechts 1 op de 10 start-ups wordt een succesvol bedrijf. In de afgelopen jaren passeerde een aardig aantal de revue van NoordZ. Hoe staan ze er nu voor? In aflevering 17: SeaQurrent in Friesland.

Wat doen jullie ook alweer?

Maarten Berkhout, co-founder van SeaQurrent: ,,SeaQurrent ontwikkelt een onderwatervlieger. Daarmee kun je onder water elektriciteit opwekken met behulp van getijdenenergie, door het oogsten van stroming. Je zou hetzelfde ook kunnen doen met een turbine, vergelijkbaar met een windturbine. Maar je ziet tegenwoordig bij windturbines dat die steeds groter worden zodat je meer energie kunt opwekken. Onder water kan dat niet. Je wilt namelijk in relatief ondiep water de energie opwekken, want daar is meer stroming. Maar dat moet zonder de zeebodem te raken en boten moeten er overheen kunnen varen. Als je in plaats van gebruik te maken van turbines een vlieger van aluminium of kunststof dwars op de stroming plaatst, kun je een veel groter oppervlakte dekken en zo meer energie opwekken. En het grote voordeel eraan is dat het een betrouwbare en onuitputtelijke bron is: het water stroomt altijd. En nog een voordeel: het is onzichtbaar, want het zit onder water.

De Waddeneilanden zijn erg geschikt voor deze techniek. Want waar de Noordzee in de Waddenzee overgaat zitten er vernauwingen waar het water harder stroomt. Begin juli hebben we daarom onze testlocatie bij Ameland ingericht. Het is de eerste stap om Ameland meer te verduurzamen.”

Hebben jullie de route gaandeweg bijgesteld?

,,Je blijft in zo’n proces constant bijschaven, steeds kleine aanpassingen doen. We hebben verschillende tests gedaan. Eerst in 2017 bij Marin (Maritiem Research Instituut Nederland, een onderzoeksinstituut voor onder meer maritieme technologie – red.) en later in 2018 en 2019 met een schaalmodel op zee, vanaf een verankerd ponton. Tijdens die tests kom je steeds weer dingen tegen en die probeer je dan op te lossen. In 2018 hadden we bijvoorbeeld een ontwerp gemaakt voor de box waar alle elektronica in zit. Daar bleek toch na verloop van tijd water in te sijpelen. Dus daar hebben we een nieuw design voor gemaakt. Maar het basisprincipe van de onderwatervlieger is eigenlijk altijd hetzelfde gebleven.”

Wanneer is de grote doorbraak?

,,Ik denk in het komend jaar, 2022. We zijn volop bezig met bouwen van een volledig systeem, inclusief netaansluiting met full scale componenten. Dat is wel de grote mijlpaal waar we op gefocust zijn. En als we het dan echt kunnen gaan testen op zee en het systeem zo kunnen installeren zoals we het uiteindelijk voor ogen hebben, dan is dat wel de grote doorbraak.”

Wat hebben jullie geleerd de afgelopen jaren?

,,Ik vergelijk het weleens met leren fietsen. Daar gaat veel tijd in zitten, maar als je het eenmaal kan, is het voor jou heel logisch en weet je niet meer waarom je het ooit niet kon. Wij zijn aan het leren onderwatervliegeren. Daarbij kom je steeds weer kleine dingetjes tegen, die je steeds weer moet aanpassen. Achteraf is de oplossing heel logisch en denk je steeds weer: waarom heb ik dat niet in één keer gedaan? Er zit een sterk aspect van learning by doing in: dingen uitproberen in de praktijk en kijken of het werkt. En ondanks dat de vlieger in principe best een simpel design heeft, blijkt het toch ingewikkeld om het precies te krijgen waar we het willen hebben. We doen echt nieuwe dingen. Maar als je nieuwe dingen doet, sla je ook weleens de verkeerde weg in en moet je af en toe opnieuw beginnen. Wat we daarbij wel hebben geleerd is inschatten hoeveel werk iets is, daar goede sturing op geven en ervan leren. We zijn echt een lerend bedrijf geworden.”

Hoe ziet de toekomst eruit?

,,De toekomst ziet er wat ons betreft rooskleurig uit. Het momentum is fantastisch voor duurzame energie, want de urgentie is hoog. Maar we hebben wel meer bronnen nodig. Zon en wind zijn natuurlijk prachtige energiebronnen die in opkomst zijn, ook in Nederland. Maar die voorzien in nog maar een paar procent van de energievoorziening. Dus er is meer nodig. Ook getijdenenergie, dat in sommige gebieden een veel beter passende oplossing is. We zijn er van overtuigd dat ons concept een logisch concept is voor het oogsten van energie uit getijdenstromingen. En we hopen dat het komende jaar te gaan laten zien door de eerste kilowatturen aan het elektriciteitsnetwerk op Ameland te kunnen gaan leveren.”