Tekst door Willy Schouwstra – Foto door Mariska de Groot

Hoe interesseer je meiden voor technische beroepen? Een terugkerend vraagstuk waarvan ze ook last hebben bij Faber Audiovisuals in Sint Annaparochie. En dan eist een klant, de rockband Within Temptation, opeens een vrouw in de crew. Waar moet je die vrouwen zoeken?

Minke Jager slaakt een zucht. Gezeten in een vergaderruimte in het strak ingerichte enorme pand van Faber Audiovisuals vertelt de manager over de inspanningen die het bedrijf verricht om jonge collega’s binnen te halen. Een kleine tweehonderd mensen werken bij Faber, van wie zo’n zestig in het veld.

Deze mensen zijn in heel Europa actief met het opbouwen, bedienen en afbouwen van videoschermen en geluidsinstallaties op grote evenementen, zoals concerten en sportwedstrijden. Twee van hen zijn vrouw. ,,Dat zouden we dus heel graag anders zien. Maar waar halen we ze vandaan?”

Vrouw als voorwaarde

Dan is daar ineens een klant die eisen stelt over de diversiteit van het team dat Faber levert. De Nederlandse symfonische rockband Within Temptation met voorvrouw Sharon den Adel gaat op tournee in Europa. Onder meer de Ziggo Dome in Amsterdam staat op het programma. Faber levert de mensen die de techniek verzorgen en de band stelde als voorwaarde dat er sowieso een vrouw bij moet zijn. Dat is gelukt; Sjoukje Lezwijn (22) gaat deel uitmaken van de crew.

,,Zo’n voorwaarde maakt je nog bewuster’’, beaamt Minke Jager. ,,We moeten allemaal ons steentje bijdragen aan diversiteit en meegaan in de maatschappelijke ontwikkelingen. Maar feit is dat wij niet ineens volgend jaar tien vrouwen aan het werk hebben in deze functies. Niet omdat we niet willen, maar omdat ze er niet zijn.”

Eigen opleiding

Het bedrijf, dat behalve een Friese vestiging ook takken heeft in Duitsland, Dubai en de Verenigde Staten, bedacht een creatieve oplossing om jonge mensen voor het vak te interesseren en zocht samenwerking met ROC Friese Poort. Dit regionale opleidingen centrum heeft een 3-jarige mbo-studie podium-en evenemententechniek. Faber ontwikkelde samen met Friese Poort een versnelde, 2-jarige opleiding, die grotendeels wordt verzorgd in de eigen ‘Academy’ in Sint Annaparochie.

In de ultramodern ingerichte les- en praktijklokalen kunnen veelbelovende leerlingen in twee jaar hun opleiding volgen, waarna ze bij Faber Audiovisuals aan de slag gaan. Het eerste jaar is meer theoretisch van opzet, in het tweede jaar ligt de nadruk op de praktijk, waarbij de specialisten van Faber hun kennis in hun rol als mentor doorgeven aan de jongere generatie.

Snelle ontwikkelingen

Het blijkt een gouden greep, licht Jager toe. ,,We hadden altijd al veel stagiaires van het ROC maar merkten dat het geleerde niet altijd aansloot op de praktijk.” Dat heeft vooral te maken met het enorme tempo waarin de ontwikkelingen in de branche zich voltrekken. ,,Wij merken waar in het werkveld behoefte aan is. De ontwikkeling van softwareprogramma’s bijvoorbeeld, die gaat zo snel.”

Twee keer per jaar kunnen leerlingen instromen in de Academy. Daar gaat een grondige selectie aan vooraf. ,,Het is een pittig traject, je moet echt gecommitteerd zijn om het te laten slagen.” In totaal starten jaarlijks zo’n twintig kandidaten met de opleiding, van wie ongeveer 80 procent de eindstreep haalt.

Niet vrijblijvend

In de laatste fase van de opleiding worden de studenten ‘meegeboekt’ bij opdrachten. Jager: ,,Dan gaan ze als extra kracht mee met een klus, met een gerichte opdracht en onder begeleiding van een senior medewerker. Wij doen niet aan vrijblijvende stages, die worden goedgekeurd als je simpelweg een aantal uren hebt gedraaid. Er wordt wel iets concreets van de studenten verwacht.”

Overigens biedt het bedrijf ook een intern leertraject aan voor jongeren zonder passende vooropleiding, die wel interesse in techniek hebben. ,,We boeken mooie resultaten met jongeren die het in de reguliere opleidingen niet kunnen vinden.”

Door corona moesten leerlingen de afgelopen tijd noodgedwongen veel in simulatie-omgevingen oefenen, evenementen waren er immers niet. ,,Dan mis je helaas wel een aantal aspecten van het vak. Het is ook belangrijk te oefenen met tijdsdruk. De techniek leren is één, maar het gaat ook om de bedrijfsmores, over hoe je met klanten omgaat, met externe partijen en met je collega’s.”

Stigma

Prachtig, zo’n interne opleiding met bij goed functioneren een baan op de koop toe. Een ronkend promotiefilmpje op de website van Faber onderstreept het nog eens. Alleen, in het filmpje is geen meisje te zien. ,,Daar wordt aan gewerkt”, lacht Jager. ,,Het is door een stagiair gemaakt, een jongen inderdaad. Wij hebben in onze opdracht naar hem toe niet specifiek benoemd dat hij rekening met diversiteit moest houden. Onbewust benadrukt het zo het stigma van het mannelijke bolwerk. Daarom maken we een nieuw filmpje.”

Profileren is ook lastig, vindt Jager. ,,Feitelijk moet je dus heel erg de focus gaan leggen op iets wat eigenlijk vanzelfsprekend zou moeten zijn. Ik zou willen dat het helemaal niet nodig was, maar het beeld is hardnekkig.” Het is ook zo jammer, zegt de manager, dat je als middelbare scholier niet wat meer kunt ‘snuffelen’ aan potentiële beroepen. ,,Het is niet zo dat je op de havo zit en denkt: ik ga de audio-visuele branche in. Het is een onbekend terrein waarmee je niet snel in aanraking komt.”

Haar collega Tristan van der Mars heeft een goede tip voor de meiden: ,,Wees niet te bang voor macho mannen.” Zodra er een dame in de groep zit, willen de heren zich graag bewijzen, is zijn ervaring, waardoor er wat haantjesgedrag kan ontstaan. Gelukkig is dit nooit van lange duur. En: dit is een ander soort techniek. ,,Techniek wordt vaak met vies werk geassocieerd, vet aan je handen en zwarte vegen op je gezicht, zeg maar. Daar is in ons werkveld geen sprake van.”

Om de aanwas van (vrouwelijke) jongeren nog een extra impuls te geven, heeft Faber Audiovisuals sinds kort ook contact met NHL/Stenden, de hogeschool in Leeuwarden waar onder meer de opleiding Communicatie en Multimediadesign (CMD) wordt gegeven. ,,We leven in een wereld waarin beeld steeds belangrijker wordt. Er zijn veel mensen nodig om die content te maken.”

Patronen doorbreken

De onbekendheid van de branche en de stigmatisering binnen de technische beroepsgroep, hoe gaat het doorbroken worden? Aan de jongeren zelf ligt het niet, benadrukt Jager. ,,De jongere generaties denken niet in hokjes. Feit blijft dat wij ze nog niet bereiken. Het doorbreken van oude patronen vergt tijd, dat is niet in een paar jaar gebeurd. Bovendien hou ik niet van positieve discriminatie, ik vind dat iedereen op zijn of haar kwaliteiten beoordeeld moet worden.”

Faber wil als bedrijf in elk geval meer specifieke evenementen gaan opzoeken waar de beoogde doelgroep aanwezig is, zoals festivals en concerten. ,,De jeugd heeft de toekomst, dat is bij ons vak een onherroepelijke waarheid. We hopen vooral dat meiden een trigger krijgen en zich bewust worden van de mogelijkheden. De branche van de podium- en evenemententechniek is echt heel groot en er zijn veel soorten werk op verschillende niveaus. We willen de stigmatisering graag doorbreken.”