Alex Berends, Podoblock – Foto door Mariska de Groot

Noord-Nederland herbergt tal van maakbedrijven die weinig mensen kennen, maar die veel betekenen. Tijd om enkele daarvan in het licht te zetten. Een greep uit de bak vol parels.

Podoblock in Tynaarlo: beroemd onder veeartsen in de hele wereld

Een klassiek jongensboekverhaal is het, inclusief tragische wending. Over twee gelijkgezinde kameraden die wat bedachten, heel Nederland en Duitsland per auto doorkruisten om het aan de man te brengen, en nu niet meer weg te denken zijn uit de paardenwereld. O ja: in Florida is de tweede vestiging geopend en langzaam maar zeker verovert het bedrijf een plek onder andere soorten dierenartsen en zelfs mensendokters.

,,Op dit moment is 95 procent van wat we maken voor de export’’, vertelt Alex Berends. Hij is de schipper van het bedrijf na het tragische verlies van compagnon Nico Gorter vier jaar geleden. Die twee werkten meer dan twintig jaar samen in de wereld van de paardenartsen.

,,We gingen samen naar paardeneigenaren toe om foto’s te maken. Om ons het leven makkelijker te maken, bouwden we onze eigen hulpmiddelen. Te beginnen met een blok waarin we de cassette waarin de film zat, tegenwoordig is het digitaal, konden plaatsen. In feite deed iedereen in de wereld het zo, er was niets te krijgen, dus bedacht je wat.’’

Alleen waren Gorter en Berends er iets beter in dan veel anderen. Dus begonnen meer en meer paardenartsen te vragen of zij ook niet iets voor hen konden maken. ,,Op een dag gingen we daarop in en maakten we tien pakketjes klaar. Toen we die dezelfde dag nog verkochten wisten we dat we iets in handen hadden.’’ Van de 100 dierenartsen die de twee in Nederland benaderden, konden ze er een half jaar later 95 tot hun klantenkring rekenen.

Dat was in 2007 en 2008 in Midlaren. Nu is het bedrijf verhuisd naar een veel groter pand in Tynaarlo en werken er mensen op kantoor en in de werkplaats. Via een uitgekiend proces komen meestal regionaal gemaakte en zelf ontwikkelde onderdelen binnen die door Podoblock worden geassembleerd. Exact hetzelfde gebeurt in het pand in Florida. Vanwege een flinke voorraad is snel leveren geen punt. Elke week vertrekken pallets vol zendingen naar bestemmingen in de hele wereld. De Benelux is zo’n beetje voorzien, Duitsland en Groot-Brittannië stromen ook vol. Podoblock, dat als specialist geen concurrentie heeft, denkt verder.

Alex Berends: ,,,Ik ben vooral van het ontwikkelen van producten. Daar word ik blij van. Dus ben ik me meer gaan richten op de medische zorg van kleinere dieren en mensen. Ook daar wordt gebruik gemaakt van mobiele röntgenapparatuur, dus ook daar zijn artsen geholpen met onze hulpmiddelen. Mijn distributeurs vroegen ernaar, dus er is markt voor.’’

Anders dan in de paardenartsenwereld, ondervindt Podoblock op dat gebied wel concurrentie. ,,Wij hebben toegevoegde waarde. Nederlandse makelij, oersterk, echte specialist.’’

De eerste producten zijn al bij dierenartsen beland. De humane oplossingen worden binnenkort gelanceerd. ,,Heel eerlijk? Ik denk dat dit pand binnenkort alweer te klein is geworden voor ons.’’

Elke cafetaria in Nederland heeft een product van Bereila in Bedum

We hebben ze allemaal wel eens aangeraakt, of minstens gezien: producten van Bereila. De in Bedum gevestigde fabriek maakt dispensers, vooral voor sauzen. Die RVS-pompen op mayonaise-emmers zijn bekend, de apparaten voor het vers bereiden van Raspatat worden in Bedum gemaakt, automatische sausdoseerapparatuur rolt er van de band, en nog veel meer. Iedereen die wel eens een beurs, snackbar of evenement heeft bezocht kent ze.

Bereila kent op het gebied van foodservice dispensers qua omvang amper een evenknie in de Benelux. En de groei zit er goed in, na een ‘coronadip’ in de laatste maanden van vorig jaar. Bereila is in wezen een metaalbewerker. Het maakt zijn pompen met bijna twintig medewerkers van A tot Z op eigen machines. RVS vooral, van een degelijkheid die in de markt befaamd is.

,,Wij zitten in de meer ‘premium’ kant van de markt’’, zegt directeur Martin Poelhorst. ,,Ik zie een trend dat klanten daarnaar steeds meer op zoek zijn. Kijk maar in cafetaria’s. Die zien er steeds luxer uit. Daar passen onze producten bij. Een sprekend voorbeeld is de Saustap die door een sausfabrikant en een specialist zijn ontwikkeld op het Bereila elektrische doseersysteem, en door ons afgewerkt en op locatie wordt geplaatst.”

De heren Berghuis, Reineking en Laanstra (BeReiLa dus) ontwikkelden een halve eeuw geleden in Bedum een apparaat om benzine en olie te mengen voor bromfietsen. Toen de oliecrisis toesloeg, besloten ze zich te richten op de voedingsindustrie, waar saus nog met lepels uit emmers werd geschept. Ze ontwierpen de eerste sausdispenser, gebaseerd op de oliemenger van weleer.

En nu ontwikkelt Bereila zich verder. Voor internationale grootbedrijven bedacht het een jamdispenser, die de kleine wegwerpbakjes in de ontbijtzalen van hotels vervangt. Poelhorst: ,,Dat is een succes. Binnenkort verwacht ik daar heel veel orders van.’’ Een Duitse cosmeticareus springt op een andere duurzaamheidstrend: klanten van kapsalons kunnen in de zaak hun shampooflesjes laten bijvullen, uit een dispenserapparaat van Bereila.

De belangrijkste focus blijft op de foodservice liggen, waar een steeds grotere catalogus aan standaardproducten aanwezig is, en sinds kort ook een webshop. ,,We kunnen snel schakelen en speciale apparaten maken, omdat we hier alles zelf doen. Dat is ook heel fijn. Voor de rest van het jaar hebben we inmiddels ook al de nodige opdrachten ontvangen.”

Sinds Bereila vier jaar geleden onderdeel werd van het Zweedse Asept, zijn de groeikansen nog groter. ,,Asept is een heel grote in de markt van kunststof dispensers, wij in die van RVS. Totaal hebben we een breed aanbod, en we maken ook al producten samen. Dat is mooi om te zien.’’

Speciale folie van jong Fries bedrijf niet aan te slepen

Steeds meer vijvers, zwembaden, daken, zwembaden, bodems van paardenbakken, bassins en wateropslagtanks zijn ermee bedekt, in binnen- en buitenland. De folies van Gauris in Heerenveen doen hun werk van Akkrum tot Afrika. Dat is des te knapper als je bedenkt dat het bedrijf vandaag exact drie jaar en één week bestaat.

Ook bijzonder: de scepter wordt gedeeld door een stel. Annemieke Aal en Martijn Riewald runnen het bedrijf dat elk jaar verdubbelt in omvang. ,,Dat is zo gelopen, en het bevalt nog steeds hoor’’, zegt Annemieke Aal. Zij belandde in de business toen ze zag dat haar vader – kunststofproducent – mooie stukken folie als restmateriaal aan de weg zette. ,,Ik besloot die op maat aan te bieden op Marktplaats, als vijverfolie. Dat ging zo goed dat ik ook materiaal ging inkopen. Zo is het begonnen.’’

Amper drie jaar later is Gauris verhuisd van keukentafel naar garage naar loods naar productiepand, naar extra productiehal. Twaalf man werken er, in Latijns-Amerika zijn nog twee agenten in de weer. ,,De groei is enorm. Het is voor ons zaak dat bij te houden en er intussen voor te zorgen dat we vervangbaar zijn’’, vertelt Riewald. ,,Ruimte vinden, meer vervoersbewegingen, personeelszaken, er komt veel op ons af. Gelukkig houden wij wel van een uitdaging.’’

Gauris (Fries voor regelmatig) is succesvol in de markt dankzij een paar dingen die het bedrijf anders doet. Ten eerste is er het denken vanuit de klant. Annemieke Aal: ,,Wij bieden een oplossing, denken mee en kunnen het hele pakket regelen. Geen standaard, maar op maat gemaakte oplossingen. Voor zwemvijvers bijvoorbeeld leveren we ook de planten, de pompsystemen, alles. Je bestelt geen folie, maar een zwemvijver.’’

De ‘klantcentrale’ benadering leverde veel bijzondere projecten op. Min of meer bij toeval rolde het bedrijf in de wereld van paarden. Intussen hebben de folies uit Heerenveen er een plaats verworven in binnen- en buitenland. Riewald: ,,We maken de folie voor zogeheten eb- en vloedbakken. Je kunt water toe- en afvoeren van onderaf. Zo kan een stabiele ondergrond voor paarden worden gecreëerd. We deden er op vraag een keer één en van het een kwam het ander. Onlangs hebben we zelfs geleverd aan de grootste paardenmanifestatie ter wereld, in Aken.’’

Veel meer bijzondere projecten zijn er. Van het afdekken van een vuilnisbelt tot het waterdicht sealen van kweekvijvers voor alken en vissen in Afrika. Van grote waterreservoirs in Zuid-Amerika tot groendaken in Nederland. En zo nog een heel rijtje. Riewald: ,,Van alles komt op ons pad en we genieten van het meedenken, oplossingen verzinnen en de klant van dienst zijn. We hebben allebei een hotelschoolachtergrond. De hospitalitygedachte is nooit ver weg.’’

De core business van het bedrijf is in wezen het verbinden van kunststof folies. In twee grote hallen worden reusachtige projecten gemaakt, op maat gemaakte folies die tonnen wegen. Het produceren gebeurt waar het kan prefab, in Heerenveen. Voor zwembaden bijvoorbeeld wordt de hele folie in 3D vervaardigd, zodat die perfect past. Tijd sparen op locatie betekent dat.

Doorgroeien is wat de twee willen. Ze kijken al naar een (veel) groter onderkomen en willen hun vleugels verder uitslaan over de grens. Dat lukt nu de Zweedse Nordic Waterproofing Group een aandeel nam in het bedrijf. Annemieke Aal: ,,Dat voelde eerst als een beetje te vroeg, maar we zijn blij dat we het gedaan hebben. Nu kunnen we nog harder gaan en hebben we er een heel netwerk bij.’’