Zoals gebruikelijk in de noordz-editie over technologie, werpen we een blik in de toekomst. Dat doen we – wederom niet ongebruikelijk – met Jarno Duursma, de Groningse trendwatcher van digitale technologieën. Welke trends ziet hij, al dan niet versneld door de mondiale uitbraak van het coronavirus?

Trend 1: Digital Avatars

,,We komen in een stadium waar mensen op een digitale manier gekloond kunnen worden. De technologie is nu zo goed dat je met software een representatie van jezelf kunt maken op internet. Met een goede camera leg je je uiterlijk vast. Voice cloning technologie wordt beter, waardoor je stem nagebootst kan worden. Met deepfake technieken kan ook je mimiek nagebootst worden.

Behalve dat daar misbruik van gemaakt kan worden, heeft het ook een aantal positieve kanten. In Engeland doet een journaallezer bijvoorbeeld een gepersonaliseerde weersverwachting van de plaats die je op de website van de BBC kan invoeren. Deepfake , met een gekloonde stem. In Nederland zou je dan Eelco Bosch van Rosenthal 24 uur per dag het nieuws kunnen laten voorlezen.

‘Je ziet in sociaal verkeer vaak veel mensen lachen, maar dat is niet altijd hoe iedereen zich voelt’

Waarom dat interessant is? Op heel veel plekken is men op zoek naar laagdrempelige informatievoorziening. Denk aan een luchthaven, waar je op je telefoon een persoonlijke, digitale, menselijke avatar kunt krijgen die je welkom heet, je vertelt dat je vlucht vertraging heeft en wanneer je naar je gate moet. Overal waar een bedrijf of organisatie interactie heeft met een klant, kun je er voor kiezen om de menselijke verschijningsvorm te digitaliseren. Door corona, dat invloed heeft op menselijk contact, versnelt deze trend.’’

Trend 2: Affective computing

,,Op basis van onze biometrische data en onze handelingsdata zijn bedrijven, organisaties en wetenschappers steeds beter in staat om te bepalen hoe we ons voelen. Techbedrijven zijn op zoek naar jouw werkelijke emotionele huishouding. Dat doen ze op basis van smartphonebediening, bijvoorbeeld: hoe snel klik ik, hoeveel druk zet ik, welke apps gebruik ik, welke Instagramfilters, vrolijk of somber? Maar ook op je werk: je toetsenbordaanslagen, je productiviteit, welke websites je bezoekt, wat je tone of voice is in je e-mails.

Je ziet in sociaal verkeer vaak veel mensen lachen, maar dat is niet altijd hoe iedereen zich voelt. Dát is waar bedrijven naar op zoek zijn, want daar ligt de daadwerkelijke intentie of emotie. Wanneer bedrijven weten hoe mensen zich werkelijk voelen van binnen, dan is gedrag veel beter te voorspellen én te beïnvloeden. Heb je liefdesverdriet? Heb je de nieuwste chocola al geprobeerd en weet je dat de rode wijn bij bedrijf X in de aanbieding is?

De beïnvloeding is vrijwel altijd om meer geld te verdienen. De digitale assistent Alexa van Amazon analyseert in de toekomst bijvoorbeeld je stem, ontwikkelt op basis daarvan aanbevelingen en doet suggesties. Daarom heb ik thuis de stekker uit mijn Alexa getrokken. Ik kreeg er een ongemakkelijk gevoel bij.’’

Trend 3: Vervanging van menselijke taken

,,Door de coronacrisis zie je dat op de werkvloer een aantal technologieën versneld wordt ingezet om menselijke taken te vervangen. Mensen moeten immers op afstand van elkaar blijven. Huidige verdienmodellen moeten daardoor worden aangepast. Daar komt technologie om de hoek kijken.

Computer vision is een van die technologieën. Met een stukje software in een camera kan iets gedetecteerd worden in de fysieke wereld, zonder dat daar nog mensen aan te pas komen. Waar je eerder ergens naar toe ging om te kijken, om vervolgens datgene wat je zag terug te rapporteren in de organisatie, worden die taken overgenomen door er op afstand met een camera en software naar te laten kijken.

Heel veel saaie taakjes, routinematig werk dat mensen nu doen, worden overgenomen door software en robots. Die mogen wel dicht bij elkaar zijn en kunnen elkaar en anderen niet besmetten. En er worden, naast zicht, veel meer zintuigen overgenomen. Omdat mensen nu op sommige plekken niet meer bij elkaar mogen komen, zal men sneller gebruik maken van sensortechnologie om waarnemingen terug te koppelen.’’

Lees ook:

Interview Jarno Duursma: ‘Menselijk contact wordt goud waard’