Column Ronald Mulder – Lummeltijd

Hard werken is goed, vinden we in Nederland. Ondernemers en artsen scheppen op over het aantal uren dat ze vorige week hebben gewerkt.

Als iemand vraagt hoe het met je gaat, kun je het beste ‘druk, druk, druk’ antwoorden. Want wie het niet druk heeft, die is niet belangrijk. Of in ieder geval niet succesvol. Afspraak maken? Over vier weken heb ik wel een gaatje. Want stel je voor dat je zomaar vandaag of morgen ruimte in je agenda had gehad. Dan was er blijkbaar niet veel vraag naar jouw diensten.

Er was een tijd dat dit gedrag in ieder geval nog een economische logica had. In het industriële tijdperk gold: meer input is meer output. We draaiden ploegendiensten, om de dure machines optimaal te benutten. Inklokken en gaan met die banaan. Pauzes waren tot op de minuut in de cao vastgelegd. We werkten uiteraard in de fabriek. Waar anders? Later werden de fabrieken kantoren, maar we bleven naar het werk toe reizen. We moesten nog steeds allemaal tegelijk op dezelfde plek zijn. We deden nog steeds herhalend werk. Meer input is meer output.

Maar inmiddels doen we in grote meerderheid min of meer creatief werk. We staan niet meer aan de lopende band. Als we in loondienst zijn, worden we beoordeeld op onze output, niet op onze input. Als we zzp’er zijn, bepalen we zelf wanneer we werken en wanneer we vrij zijn. Als de zon schijnt gaan we naar het strand, en websites maken kun je ook vanuit Thailand.

En dat is goed, want creativiteit laat zich niet dwingen. Creativiteit heeft lummeltijd nodig. Tijd waarin je niet actief aan het nadenken bent, maar waarin je hersenen op de achtergrond, in hun eigen tempo, de puzzelstukjes op hun plaats leggen. De beste ideeën krijg je immers onder de douche, of tijdens een boswandeling.

Ja ja, het zal wel. Maar waarom zit de CoffeeCompany dan door de week vol met van die MacBook-jongens en -meisjes, en in het weekend niet? Waarom worden de ochtend- en avondspits nog steeds drukker? En vooral: waarom vinden we het nog steeds zo belangrijk om het druk te hebben?

Onze hoofden leven dan wel in het creatieve tijdperk, maar ik ben bang dat onze gewoontes nog grotendeels in het industriële tijdperk vastzitten. We zouden meer dan ooit baas over onze tijd kunnen zijn, maar we hebben dat nooit geleerd. Onze hele jeugd hebben we geleerd om goede fabrieksarbeiders te worden. Allemaal tegelijk op een vaste tijd op een vaste plek zijn en doen wat de baas zegt. En vooral niet lummelen.

Er zijn inmiddels consultants die je leren lummelen. ‘Zet eens een paar lummel-uren in je agenda’, zeggen ze dan. Of: ‘Geef je medewerkers een paar uur per week om aan eigen projecten te werken.’ Dat is natuurlijk lummelen op amateurniveau. Lummelen omdat het moet. Voor het echte lummelen heb je geen consultant nodig, en ook geen toestemming. Gewoon doen. Lummeltijd is je eigen tijd, want eigenlijk is alle tijd je eigen tijd.

Ronald Mulder
Ondernemer en econoom. Man van weinig woorden.
@ronaldmulder

Andere columns van Ronald Mulder lezen? Lees ze hier.

Dit artikel verscheen op donderdag 12 april 2018 in ons magazine NoordZ. Magazine nabestellen?