Daar komen de Russen (helpen als it’ers in Nederland)

Programmeurs, designers, developers. De it-sector in Noord-Nederland heeft banen in overvloed voor hen. De krapte op de arbeidsmarkt is zo groot, dat it-bedrijven in toenemende mate it’ers uit het buitenland aantrekken.

„Hello, Alexandra. Are you there?” Elke ochtend zit een scrumteam van theFactor.e (TFE) in Groningen bijeen. Om te bepalen hoe het project voor klant Myler er voor staat en verder moet. Elke ochtend spreken vier medewerkers in Sint-Petersburg mee. Via een beeldscherm. „Yes, we’re here.”

„In Sint-Petersburg alleen studeren er elk jaar 10.000 mensen af aan de it-universiteit. Daar zitten er heel wat tussen die echt iets kunnen”, vertelt commercieel directeur van TFE Arjan Wessels. „Ideaal zou zijn ze hier echt te hebben, maar met de communicatiemiddelen die we hebben, werkt dit ook heel goed.” De Russen zijn ingehuurd via Myler en maken onderdeel uit van het TFE-team.

Veel nationaliteiten bij Catawiki

Bij Catawiki gaat het er anders aan toe. Het stormachtig groeiende bedrijf heeft op de locaties in Amsterdam en Assen heel veel buitenlanders aan het werk. Binnen het bedrijf waar 500 mensen werken, zijn 45 nationaliteiten vertegenwoordigd. „Ja, we halen ze bewust hierheen. Sinds begin vorig jaar doen we dat. Onze programmeurs, designers en product-owners werken in teams bij elkaar aan bepaalde delen van de website. Dan helpt het om echt bij elkaar te zitten. De voertaal is Engels”, zegt oprichter en ceo René Schoenmakers.

Van over de hele wereld komen ze. Schoenmakers: „We werven via social media, LinkedIn en lokale recruitment agency’s. Omdat we mondiaal steeds bekender worden, zoeken ze ons tegenwoordig ook zelf op. Weet je wat opvallend is? Vrijwel alle buitenlanders willen graag in Amsterdam werken. Dat is één van de redenen dat we daar ook een kantoor geopend hebben.”

Gronings kantoor in Kiev

Het Groningse Experty, ook al zo’n hardgroeier, heeft het anders aangepakt. Het bedrijf opende twee jaar geleden een kantoor in Kiev, Oekraïne. „Daar zitten zes man in een eigen team, soms in een meeting room met camera’s zodat we kunnen praten. Eens in de zoveel tijd komen ze hier voor de social fitness”, laat mede-eigenaar Benjamin Derksen weten. „Oekraïne staat bekend als it-land. De opleidingen zijn er goed en de it’ers staan te trappelen om bij ons te werken. Eén van onze jongens had er een treinreis van 13 uur voor over om te solliciteren.”

Waarom nemen deze noordelijke it-bedrijven niet gewoon mensen uit de omgeving aan? Of desnoods uit andere delen van het land? Simpel. Ze zijn er niet. Zeker in en om Groningen, de tweede stad van Nederland op dit gebied, is het aanbod it-werk gigantisch. DUO zoekt voortdurend techneuten, IBM, Google, Voys, Belsimpel, RDW, ook. En al die andere it-werkgevers. Maar ook in Leeuwarden, Drachten, Heerenveen, Assen en Emmen speelt de schaarste.

Nederlandse it’ers zijn duur

Het arbeidsmarktprobleem is tweeledig. Enerzijds zijn er gewoon te weinig goede programmeurs, designers en developers. Anderzijds zijn de goede simpelweg te duur. Arjan Wessels (TFE): „Je ziet een ratrace ontstaan rond dat clubje goede it’ers. Werkgevers rekruteren onderling de talenten bij elkaar weg. En elke keer als dat gebeurt, worden ze duurder.”

Dan zijn Russen, Oekraïners, Wit-Russen, Esten en wat dies meer zij goedkoper, al wordt het verschil steeds kleiner. Wessels: „Hun uurloon zit op ongeveer een derde van wat we goede Nederlandse it’ers betalen.” Maar er zijn wel extra kosten. Voor het externe bureau bijvoorbeeld, of – in het geval van Catawiki – voor zorg, onderdak en hulp in Nederland, van het regelen van een bankrekening tot een werkvergunning. Geld is een motivatie, maar verre van leidend.

Al voor je diploma baangarantie

De bedrijven en instellingen proberen op alle mogelijke manieren aan goede noordelijke mensen te komen. Individueel en in gezamenlijkheid. De IT-Academy is er voor in het leven geroepen, de Noordelijke Online Ondernemers (NOO) proberen invloed uit te oefenen op het curriculum van de Hanzehogeschool, veel bedrijven bieden hun eigen klasjes, cursussen en opleidingen, al dan niet met baangarantie.

TFE deed dat en kwam tot een onthutsende conclusie. Arjan Wessels: „Wij boden it-studenten die bijna afgestudeerd waren een opleiding met baangarantie aan. Maar bijna al die jongens en meiden hadden al in hun derde jaar al een baan aangeboden gekregen op het adres waar zij hun stage liepen. Je moet er echt vroeg bij zijn.”

Het werk blijft groeien, maar het aantal noordelijke it’ers groeit niet mee. Het is met zijn allen vissen uit een te klein vijvertje. Dat is geen typisch noordelijk probleem trouwens. Volgens het CBS zijn er op dit moment in Nederland ongeveer 11.000 ict-vacatures. Bijna één op de tien van alle vacatures is bij een ict-bedrijf.

„Het is een kwestie van veel eerder beginnen op scholen met het kinderen enthousiast maken voor programmeren”, vindt René Schoenmakers (Catawiki). „Ik zie om me heen dat in andere landen al op de basisschool geprogrammeerd wordt. Dat is gewoon de toekomst.” Catawiki zit in verschillende Europese hoofdsteden met kantoren. „In Spanje en Portugal hebben we amper moeite om goede, programmeurs te vinden. De economische situatie in een land speelt ook mee.”

Het Oosten komt

Benjamin Derksen (Experty): „Pas maar op, het Oosten komt. Ik begreep dat in Groningen maar een handjevol mensen per jaar afstudeert op Artificial Intelligence (kunstmatige intelligentie, red.). Dat mogen er wel tien, twintig keer zo veel zijn, als we bij willen blijven. Om te kunnen blijven groeien als it-sector, hebben we geen keus. We moeten naar het buitenland kijken.”

„Thank you Alexandra. Good luck and see you tomorrow.”

Fotografie: Pepijn van den Broeke

Dit artikel verscheen op donderdag 3 november 2016 in ons magazine Noordz. Magazine nabestellen?